|
|
قره ملیک یا قراملک از محلات قدیم تبریز
قره ملیک یا قراملک از محلات قدیم تبریز
قره ملیک یا قراملک نام محله ای قدیمی(Qərəməlik يا Qaraməlik ) از محلات تبریز (Tabriz) است. این محله در منتهی الیه غرب تبریز در جاده سنتو (ملت) واقع شده است.
مختصات جغرافیایی قراملک :
· طول جغرافیایی : 46.2192
· عرض جغرافیایی : 38.0925
· ارتفاع از سطح دریا : متر 1334
باستان شناسان قدمت این محله را به قرن قبل از قرن هشتم-نهم هجری (ایلخانیان) دانسته اند که بعضی ها آن را قبل از آن نیز دانسته اند. بیشتر موسیقیدانان قدیمی آذربایجان یا به اصطلاح عاشیقلار ، قراملک را با نام قاراملیک میشناسند قاراملیک (قارا که در ترکی نماد بزرگی اشخاص یا مناطق میباشد. و ملیک هم که پادشاه میباشد.) قاراملیک (Qara məlik) یا (قاراکشیش) همان پدر مریم (اصلی) ،در داستان اصلی و کرم معروف بین ترک ها میباشد .
رود خانه آجی چای با عبور از قراملک ، در زمان های قدیم آب و هوای مرطوب و باغهای سرسبزِ ایجاد کرده بود که چشم هر بیینده ای را نوازش می کرد( مانند گوللو باغ که آوازه‌اش در داستان اصلی وکرم نیز آمده است ) ، اماّ امروزه ، دیگر به برکت کارخانه های صنعتی و آلودگی ناشی از آنها و هم چنین پساب ها و فاضلابهایی که به این رودخانه سریز میشود دیگر خبری از این سرسبزی نیست.(باغات تبریز)
در سال 1385، و با تصویب کمیسیون نام گذاری معابر و اماکن عمومی شهرداری تبریز نام محله ها به نام های قدیمی و اصیل خود برگردانده شد. اما قراملک همچنان با این نام تحریف شده ی خود باقی ماند ، از مسئولین انتظار میرود طبق این کمیسیون نام قراملک را به اسم قدیمی خود یعنی قره ملیک برگردانند.
طبق سرشماری که در سال 1385 شده است این محله با پنجاه هزار نفر جمعیت یکی از پر جمعیت ترین محله های شهر تبریز میباشد چرا که 3/3 درصد جمعیت شهر تبریز را در خود جای داده است.
اکثر قراملکیها در کارخانه های اطراف محله و یا به کشاورزی مشغول به کارند.
انصاف نیست که از قراملک سخن بگوییم امّا از خربزه های شیرین و معروف آن ، گوجه فرنگی های ترش و آبدار و یا باقلا های خوشمزه آن که در زمستان زینت بخش هر میوه فروشی در سرتاسر شهر میشود ، سخن به میان نیاید.
جارو (سوپورگه) نیز از جمله صنایع دستی میاشد که قراملکیها با دستان پر ذوق و هنر خود خلق میکنندکه در سال های اخیر با صادرات آن به کشورهای هم جوار نقش خود را در صادرات صنایع دستی و وارد کردن ارز به کشور ایفا میکنند .
این محلّه با جای دادن کارخانه های بزرگی چون (ماشین سازی تبریز ، ریخته گری ماشین سازی تبریز ،سازمان فنی حرفه ای ، پمپ ایران ، پمپ توربین ، نساجی ، موتوژن ، بنیان موتور ، بنیان دیزل ، شرکت ایدم ، شرکت آب و فاضلاب و...) با اطمینان میتوان گفت که 40 یا 50 درصد صادرات شهر تبریز را تامین میکند و با وجود این همه کارخانه ، هرروز صبح خیل عظیمی از همشهری های تبریزی ویا کارکنان این کارخانجات راهی این محلّه میشوند.
تنها روگذرخاکی که در شهر تبریز موجود میباشد مربوط به بلوار آزادی میباشد که بخاطر عبور خط آهن احداث شده است .
قراملک افتخار این را دارد تا میدان ماشین سازی خود را آزیین به مجسمه ی " اندیشه و کار" ، از آثار محدود مجسمه ساز مشهور تبریزی (بهروز حشمت)در ایران ، بنگرد.
برای اولین بار بعد از انقلاب اسلامی با احداث اتوبان در غرب قراملک و کاهش ترافیک شهری بخصوص در جاده سنتو میدان راه آهن شهر تبریز رو به پیشرفت از طرف غرب میباشد.
قراملک هم چون دیگر محله ها ی تبریز در عرصه مشروطیت نقش بسزا داشته است که در کلیه ی کتاب های تاریخ مشروطیّت نگاشته شده است.(چنانکه چون شجاع الدوله میدانست آذوقه مجاهدان از قره ملیک تامین میشود اولین محله ای را که تصرف کرد قره ملیک بود)[1][2]
از آثار باستانی که در این محله بجا مانده از گذشتگان است حمام اشاغی کوچه(که در حال حاضر در حال ویران شدن میباشد) ، کند ایچی سابق(میدان حسینیه)که از دیر باز محل فروش محصولات کشاورزان محله از جمله سبزی و میوه میباشد و هم چنین مسجد جامع قراملک (مسجد بزرگ) میباشد که این اثر را به 350 سال قبل یعنی بجا مانده از قرون 17- 18 میلادی تشخیص داده اند ،این اثر در میدان حسینیه قراملک قرار دارد.
قراملک خود به چندین محلّه تقسیم شده است که عبارتند از اشاغی کوچه ، خلفلر ، دوقلو باغی ، خشتان باغی ، کند ایچی ( که بعد ها در اثر آبادانیها و گسترش تبریز به میدان حسینیه تبدیل شد )
همانطور که در تصویر ماهوارهای پایین مشاهده میفرمایید مناطق کشاورزی قراملک خود قسمت وسیعی از شهر تبریز را فرا گرفته است که خود به مناطقی از قبیل شیر علی چمین ، گوشاتریه ، گوللو باغ ، جورابچیلار باغی ، جعوره ، بهرام آغزی و... تقسیم شده است.
بجز محلّات شام غازان و لواسان بقیه مناطق با صحرای قراملک(مناطق کشاورزی) همسایه هستند و در واقع قراملک از طرف مغرب آخرین محله از محله های تبریز میباشد.
در این محله آثاری از کاروانسراهایی به چشم میخورد که نشان میدهد در قدیم این محله ، محل عبور مسافرانی بوده است که از شرق به غرب شهر قصد سفر میکرده اند که همان جاده ابریشم قدیمی است که به مایان یولی بین اهالی مشهور بوده است.
جهت قبله در محله قراملک :
(38.0925 N و 46.21917 E)
فاصله نزدیکترین شهرها و روستاها از قراملک :
• شمال (عاشیقلی داغ :0 /3 کیلومتر; فرودگاه تبریز : 6/2 کیلومتر)
• جنوب (راواسان: 7/2 کیلومتر ; لاله: 6/2 کیلومتر)
• شرق ( محله شنب غازان : 1 کیلومتر)
• غرب (خلجان : 1/2 کیلومتر)
منابع
· کتاب اصلی ایله کرم
· نقشه هوایی و مشخصات دقیق جغرافیایی
· http://www.tabrizinfo.com/tabriz/baghat.htm باغات تبریز
· http://www.tebyan-zn.ir/papers/subarpapers.aspx?id=333 نام قراملک
· http://yazilar.vetenim.com/?p=138 نقش قراملک در مشروطیت
· منابع محلی (کهنسالان محله ی قراملک)
نقل از وبلاگ http://qaramalik.blogfa.com/ آقای سعید علیزاده